Yaşamımızın her kısmında ışık vardır. Işık temel ihtiyaçlarımızdan biri olmaktadır. Çevremizi koklayarak hissederek dokunarak da algılayabiliriz. Fakat görebilmek için ışığa ihtiyacımız vardır ve yayılan ışıkla çevremizin aydınlanmasını görebiliriz. Aydınlatma, bir ışık kaynağının bir nesneye ya da çevreye ışık saçması ile beraber onun görünürlüğünü sağlamaktadır. Aydınlatmadaki amaç ise ışık kaynağının aydınlattığı çevre veya nesnenin görünmesini sağlamak ve dekoratif görünüm kazandırmaktır. Bu noktada doğru aydınlatma armatürlerinin doğru alanlarda kullanılması ve doğru teknik özelliklerde belirlenmesi en önemli detaydır.
Işık yansımalarla ile çoğaldığı için yansımalara dikkat edilmelidir.
Işık sabit olup, titreşim yapmamalıdır.
Işık kaynağının direkt olarak göze gelmesini engellemelidir.
Çevresel aydınlatmalarla yüksek kontrastın önüne geçilmelidir.
Işığın yönü ve açısı gölge yapmayacak şekilde yerleştirilmelidir.
Doğal aydınlatma; bütün enerji kaynağını güneşten alması ve gün ışığının kullanılmasından sağlanan aydınlatmadır.
Yapay aydınlatma; yapay ışık kaynaklarının kullanılmasıyla sağlanan aydınlatmadır.
Bütünleşik aydınlatma; hem gün ışığı hem de yapay ışık kaynaklarının birlikte kullanılmasıdır.
Kullanım yerine göre ayrılan aydınlatmalar;
İç aydınlatma; bina ve yapı içinde olan aydınlatmadır. Oturma odası, kütüphane, banyo, depo gibi yerleri kapsamaktadır.
Dış aydınlatma; bina ve yapı dışında kalan yapay aydınlatmalardır. Yol aydınlatmaları, park ve bahçe aydınlatmalarını kapsamaktadır.
Doğru aydınlatmanın temelleri, aydınlatmanın yeterli olması, aydınlatmada göz kamaştırması olmamalı, aydınlatma her yüzeye eşit olmalı, aydınlatmanın sabit olması gerekmektedir.
Doğru Aydınlatma;
Gözü yormayacak şekilde olmalı
Kamaşma yapmayan olmalı,
Aydınlatılacak ortam için doğru renkte olmalı,
Doğru miktar da olmalı,
Doğru konum da olmalı,
Enerji verimli kullanılmalı,
İhtiyaca uygun renksel geri verimi olan olmalı,
Amaca uygun ışık kaynağı kullanılmalı,
Görme yeteneğini arttırır.
Göz sağlığının korumasını sağlar.
Çalışma performansını olumlu etkilemektedir bunun sebebi ise göz yorulmalarını ortadan kaldırdığı için.
Yeterli aydınlatma olmadığından görmede yanılgılar oluşabilir. Bundan dolayı da düşmeler olabileceğinden onları engellemektedir.
Ortamda gösterilmek istenen nesnelerin daha iyi görülmesini sağlar.
Enerji tüketiminde yardımcı olur.
Çevrenin korunmasında etkilidir.
Doğru aydınlatma kullanan işletmeler satmakta olduğu ürünlerin daha iyi görünmesini sağlayarak dikkat çekici hale getirmektedir. Bu da satışlarının artmasında önemli rol oynamaktadır.
Hırsızlık suçları genellikle karanlık yerlerde olduğu için çevrede güvenlik açısından doğru aydınlatma olmalıdır. .
Işık kirliliği ortandan kaldırılır.
Ürünleri seçerken 3 unsura dikkat etmeliyiz. Bunlar ortam, görev ve vurgudur. Ortam ışıkları genel aydınlatmayı sağlamaktadır. Görev de belirli alanlara yönlendirilmektedir. Vurgu da ise belirli nesneleri vurgulayarak etki sağlamaktadır. Vurgu aydınlatmalar genellikle TV ünitelerinde, duvarlarda, tablo ve ayna gibi aksesuarları ön plana çıkarmak için kullanılmaktadır.
İlk olarak odanın ışık kullanım ihtiyacı değerlendirilmelidir. Işığın konumu yukarıdan aşağı doğru gelecek şekilde yerleştirilmelidir. Aydınlatmalar kullanım alanına göre değişkenlik göstermektedir. Örneğin yatak odası gibi alanlar da sarı veya kırmızı ampuller kullanılmalı. Çalışma odası, mutfak veya salon gibi yerlerde sarı, beyaz veya led ışıklar seçilmeli bunun sebebi ise daha iyi aydınlatılması gerektiğindendir. Odalarda avize, armatürler veya gömme tavan aydınlatılmaları odanın geneline eşit ışık sağladı için kullanılması tercih edilir.
Aynalı aydınlatmalar gözün yorulmasına sebep olabilir. Bu yüzden özellikle çalışma odası gibi alanlarda yanlış tercih edilmiş aydınlatma olması dikkat dağınıklığına ve yorgunluğa neden olabilmektedir.
Ayrıca doğru aydınlatma ürün seçiminde sadece dekoratif aydınlatma ürünü seçmek yeterli değildir. Seçmiş olduğumuz aydınlatma tasarruf sağlayan aydınlatmalar olmalıdır. Tasarruflu aydınlatmalar için LED ampuller önerilmektedir.
Enerji tasarruflu olmalıdır.
Kullanım ömürlerinin 3-5 yıl olması,
Uzun süre çalışmalarında ısı yaymaması,
Yayılan ışığın canlı olması gerekir.
Gözün görme yeteneği artar,
Göz sağlığı korunur ve görme bozuklukları önlenir,
Görme performansımızın artmasını sağlayarak işin verimini arttırarak ekonomik açıdan fayda sağlamaktadır.
Görsel konfor sağlanır,
İyi görememekten doğabilecek kazalar azalır,
Güvenlik duygusu sağlanır.
Aydınlatma ürünlerinin dayanıklılığına bakılmalıdır.
Gücü ve verimine dikkat edilmelidir.
Kullanım alanına göre en uygunu seçilmelidir.
Renk geriverimi önemli olduğu için ona dikkat edilmelidir.
Aydınlatmanın ömrüne dikkat edilmelidir.
Aydınlatmalar hayatımızın önemli bir parçasıdır. Bu yüzden her zaman doğru aydınlatma seçmemiz gerekmektedir. Aydınlatma seçimini uygularken doğru aydınlatma temelleri bize büyük bir yol gösterecektir. Yanlış aydınlatma seçimlerinde nesnelerin güzelliğinden eksik kalabiliyoruz, onların doğru görümüne ya da renklerini ayırt etme de zorluk çekebilir. Asıl önemlisi göz sağlığımızı ciddi derecede etkileyebilir. Gözlerimize dikkat etmemiz için daha iyi görebilmek adına aydınlatma seçimi her zaman doğru olması gerekir. Umarım yukarıda anlatıldığı gibi aydınlatma seçimine dikkat edersiniz.